Kryształy w ortodoncji

W medycynie też mamy okazję zachwycać się nieustannie. Tak jest w przypadku nowych technologii, a w ortodoncji nowość goni nowość. Co jest modne i miłe dla oka, to niewidoczne aparaty ortodontyczne lub takie, które imitują kolor zęba. Przyjrzymy się więc estetycznym aparatom ortodontycznym stałym cienkołukowym, a tych mamy całą gamę do wyboru.
Zacznijmy od materiałów. Mamy duży wybór zamków estetycznych, są to:

• zamki ceramiczne ( w tym szafirowe i cyrkonowe)
• zamki plastikowe
• zamki złote.

ZAMKI CERAMICZNE zbudowane są z ceramiki, która imituje kolor szkliwa. Każde tworzywo lub wyrób ceramiczny nieorganiczno-niemetaliczny wymaga obróbki cieplnej w wysokiej temperaturze. W skład ceramicznych zamków aparatów wchodzi : polikrystaliczny tlenek glinu, monokrystaliczny tlenek glinu, tzw. szafir lub polikrystaliczny tlenek cyrkonu (cyrkonia).
Ogromnym plusem aparatów estetycznych jest fakt, iż są idealne dla osób uczulonych na nikiel, ponieważ ich wysoce przezroczysta, ceramiczna struktura pozbawiona jest metalu.
Pierwsze aparaty tego typu wprowadzono na rynek w latach 80-tych – ich kolor był kredowobiały, a same zamki sporych rozmiarów. Te nowoczesne zamki cechują się dobrą estetyką i większą przeziernością w porównaniu do pierwszych odpowiedników. Zamki szafirowe cechują się znaczną przejrzystością, mniejszą ilością zanieczyszczeń innymi składnikami oraz brakiem nieregularnych granic między ziarnami w strukturze ceramiki. W praktyce oznacza to, iż są jeszcze bardziej przezroczyste. Co różni jednak znacznie zamki kosmetyczne od standardowych metalowych to fakt, iż są słabsze, jeśli chodzi o wytrzymałość. Zamki mogą łatwiej ulec uszkodzeniu; ich elementy podatne są na odkruszenie przy użyciu niewielkiej siły wobec małych elementów zamka, jakim są skrzydełka.
Wobec takich ograniczeń producenci wyszli naprzeciw oczekiwaniom najbardziej wymagających klientów. Powstały zamki estetyczne o mniejszym rozmiarze, o mniejszej podstawie, idealnym kształcie podstawy i dodatkami, które ułatwiają lekarzowi pracę. Jedna z firm wprowadziła białe złoto do slotów zamków, co minimalizuje wystąpienie tarcia, jednocześnie przyspieszając ruchy zębów i efekt leczenia. Zmieniła również kształt podstawy, aby zapewnić optymalną retencję mechaniczną i bezpieczne odklejanie zamków ceramicznych
Struktura ceramiki warunkuje jej szorstkość. Producenci polerują powierzchnie zamków ceramicznych a także modyfikują skład i łączą różne rodzaje ceramik, aby powierzchnia była gładka. Kolor ma znaczenie, więc aby zapobiec odbarwianiu powierzchni zamków, stosuje się matowe warstwy zewnętrzne. Producenci zaokrąglają również korpusy zamków i krawędzie slotów zamków szafirowych dla uzyskania komfortu użytkowania wewnątrz jamy ustnej.
Zamki szafirowe mogą występować w formie standardowej oraz samoligaturującej. Zamek standardowy zbudowany jest ze skrzydełek i slotu, natomiast samoligaturujący posiada dodatkowo klapkę, gdzie mechanizm klipsa jest ciągle rozbudowywany przez firmy ortodontyczne, aby jak najlepiej przylegał do łuku i mógł kontrolować tork, angulację i rotacje.

ZAMKI PLASTIKOWE zostały wprowadzone w latach 70-tych do ortodoncji. Posiadają estetyczny kolor i są atrakcyjne ze względu na niską ceną produkcji. Jednak ich słabe walory wytrzymałościowe powodują, iż są rzadko stosowane.

ZAMKI CYRKONOWE
Użycie cyrkonii wydawało się być idealnym rozwiązaniem w ortodoncji ze względu na swoją wytrzymałość. Jednak słabe właściwości estetyczne i znacznie niższa wytrzymałość na pękanie spowodowały, że zamki te nie przyjęły się i nie są stosowane.

ZAMKI ZŁOTE
Są zbudowane z metalu, ale pokryte są pasywacyjną warstwą 24-karatowego złota. Jest to warstwa grubości 300 mikrocali. Wyglądają jaśniej od zamków wykonanych z azotku tytanu. Są idealną alternatywą dla osób uczulonych na nikiel. Kształty zamków nie różnią się od zamków tradycyjnych metalowych czy samoligaturujących metalowych, natomiast prezentują znakomitą estetykę. Producenci stworzyli też linię tych zamków pokrytych fabrycznie klejem, co ułatwia lekarzowi przyklejanie powierzchni do zębów. W skład złotego zestawu wchodzą też łiki (druty ortodontyczne) i dodatkowe elementy aparatu.