Osteoporoza u kobiet oraz rola dobrego odżywiania

Witamina D i suplementacja wit. K, czyli zdrowe kości, gotowe do wszczepienia mini-implantów ortodontycznych.

Uznana za chorobę cywilizacyjną przez Światową Organizację Zdrowia. Nie bez powodu zwana jest cichym zabójcą – nawet przez kilkanaście lat potrafi rozwijać się bezobjawowo. Mowa o osteoporozie, której choć nie możemy wyleczyć – z powodzeniem możemy jej zapobiegać. Receptą jest przede wszystkim aktywność fizyczna połączona z odpowiednie zbilansowaną dietą.

Osteoporoza jest chorobą przez którą dochodzi do zaniku tkanki kostnej, co w rezultacie przyczynia się do zwiększenia częstotliwości złamań. W grupie osób zagrożonych są przede wszystkim kobiety w okresie menopauzalnym. Wiąże się to bezpośrednio z wygasaniem czynności jajników. Podczas klimakterium zmniejsza się produkcja estrogenów, których główną rolą do tej pory była ochrona kości. Następuje przewaga procesów osteolizy (niszczenia kości) nad osteogenezą (kościotworzeniem). Początkowo, problem osteoporozy może przebiegać niezauważalnie, do czasu pierwszego złamania. Zazwyczaj w pierwszej kolejności występują złamania kręgów, a zaledwie 30% objawia się poprzez ostry ból. Zrzeszotnienie kości jest również groźne dla zębów. Schorzenie najczęściej obejmuje przednie części kości szczękowych w okolicach siekaczy górnych i kłów. Postępujący proces demineralizacji przyczynia się do obluzowania, a w rezultacie do wypadania zębów, które do tej pory były mocno osadzone w zębodołach. Osoby będące w grupie ryzyka lub posiadające osteoporozę, w szczególności powinny regularnie odbywać wizyty u dentysty. Profilaktyka ma tutaj ogromne znaczenie w zatrzymaniu procesu postępowaniu choroby – dzięki konsultacji z lekarzem możemy zminimalizować jej skutki, a nawet przystąpić do odbudowy uzębienia i wzmocnienia kości.

Typy osteoporozy:

• Typ 1 – osteoporoza pomenopauzalna – dotyczy kobiet między 5. a 6. dekadą życia. Przyczyną jest niedobór estrogenów, który powoduje większą łamliwość kości. Najczęściej występują złamania kości promieniowej.
• Typ 2 – osteoporoza starcza – dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Występujący zanik kostny wynosi ok. 1% rocznie.
  Osteoporoza wtórna – jest spowodowana różnymi przyczynami np. innymi chorobami, lekami.

Od najmłodszych lat powinniśmy dbać o dobrze zbilansowaną dietę, aby uniknąć wielu chorób. W jadłospisie zapobiegającym osteoporozie nie może zabraknąć dwóch witamin – D i K. Zacznijmy od witaminy D, której główną rolą jest ochronne działanie dla zdrowia tkanki kostnej. To jedyna witamina, którą nasz organizm jest w stanie produkować sam z pomocą promieni słonecznych UVB. Znajdziemy ją także w rybach, produktach mlecznych (maśle, margarynie, serach żółtych), tranie, płatkach zbożowych i pieczywie. Odpowiednia dawka witaminy D znacznie zwiększa wchłanialność wapnia będącego budulcem kości. Witamina K również ma wpływ na tkankę kostną podczas udziału w tworzeniu białka kostnego osteokalcyny. Występuje w zielonych warzywach oraz w sfermentowanych produktach (kapusta kiszona, kefiry, sery).

Ważną kwestią jest wpływ, jaki wywiera nabiał na stan kości. Jak się okazuje błędnym przekonaniem jest, że mleko i jogurty są dobrym źródłem wapnia. Wiąże się to bezpośrednio z zachodzącymi w organizmie procesami, które mają na celu utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Niestety niewłaściwa dieta potrafi zaburzyć tę równowagę i zakwasić nasz organizm. Aby zatrzymać ten proces należy zadbać o odpowiednią dawkę wapnia zawartą w produktach takich jak zielone warzywa (jarmuż, brokuły, natka pietruszki) czy rośliny strączkowe (soja, fasola). Warto zastępować mleko i przetwory mleczne zamiennikami np. napoje roślinne (ryżowe, migdałowe, sojowe, kokosowe), jogurty na bazie tych napojów.

Reasumując, sprzymierzeńcami są produkty spożywcze bogate w wapń, magnez, fluor i bor, a także bogate w witaminy takie jak D, K, B6 i C, warzywa i owoce, rośliny strączkowe (przede wszystkim soja) oraz kwasy omega – 3. Należy unikać używek, dużych ilości fosforanów (coli, konserwantów) czy pokarmów bogatych w cholesterol (fast-foodów). Kościom szkodzi popularna dieta bogatobiałkowa, częste spożywanie posiłków zawierających białka zwierzęce oraz nadmiar soli.

Stosunkowo szybkie wykrycie choroby może przyczynić się do zniwelowania jej skutków. Niezbędne jest wykonania badania densytometrycznego. Około 40. roku życia każda osoba znajdująca się w grupie ryzyka (bez względu na płeć) powinna wykonać densytometrię. To pozwoli na weryfikację oraz wszczęcie dalszych działań. Stosowanie zaleceń lekarza dotyczących diety oraz aktywności fizycznej z pewnością przyniesie pozytywny efekt.

Osteoporoza jest przeciwskazaniem do przeprowadzenia leczenia ortodontycznego, szczególnie do wprowadzania mini śrub ortodontycznych. Implanty ortodontyczne to śruby o średnicy około 1,2-2mm i długości 5-12 mm. Mini-implanty ortodontyczne stanowią dodatkowe zakotwienie szkieletowe, co oznacza, że ich wkręcenie (implantacja) w kość szczęki lub żuchwy jest dodatkowym zaczepem dla elementów aparatu w mechanice leczenia ortodontycznego. Czasem są niezbędne w celu uzyskania sukcesu terapeutycznego. U osób z obniżonymi parametrami wapnia we krwi włośniczkowej oraz wit. D dochodzi do utraty ich stabilności i częstszej przedwczesnej utraty śrub.